Colleges Best en Oirschot: zet volgende stap in fusieproces

20 mei 2025

De colleges van beide gemeenten adviseren hun gemeenteraden om een volgende stap te zetten in het proces naar een mogelijke fusie. De gemeenteraden beslissen hierover op 1 juli 2025. Het onafhankelijke adviesbureau & Van de Laar voerde in de 1e helft van dit jaar meerdere onderzoeken uit, met betrokkenheid van beide organisaties, inwoners en buurgemeenten. Hun conclusie: samenvoegen is een kansrijke stap voor de inwoners en ondernemers in beide gemeenten, nu en in de toekomst.

Het onderzoek bestond uit 9 bouwstenen. In het onderzoek stond onder andere centraal wat inwoners belangrijk vinden bij een mogelijke fusie. Hun zorgen, wensen en verwachtingen zijn uitgebreid in kaart gebracht. Daarnaast keek het bureau naar hoe beide gemeenten er financieel voorstaan, de sterke en zwakke punten van de organisaties, de gevolgen voor samenwerkingen met andere partijen, en hoe buurgemeenten tegen een mogelijke fusie aankijken.

Colleges vinden fusie kansrijk voor inwoners en ondernemers

Zelfstandig blijven is - op termijn - voor beide gemeenten onhoudbaar of onwenselijk. Dit concludeerde bureau & Van de Laar al in 2023 voor Oirschot en bureau BMC in 2024 voor Best. Uit de nu uitgevoerde onderzoeken blijkt dat een fusie tussen beide gemeenten kansen biedt, waarbij geen onoverkomelijke risico’s naar voren zijn gekomen.

In de kern zien beide colleges 3 kansen in een fusie:

1. Best en Oirschot vormen samen met ruim 50.000 inwoners, na Eindhoven en Helmond, de 3e gemeente van de Brainportregio. Als fusiegemeente neemt de invloed in deze economisch sterke regio toe. Dat is belangrijk, omdat veel onderwerpen op regionaal niveau behandeld worden. Denk aan verkeer en vervoer, woningbouw en de beschikbaarheid van elektriciteit. Dit zijn onderwerpen die inwoners van Best en Oirschot elke dag raken.
2. De economische ontwikkeling in deze regio zorgt ervoor dat het aantal inwoners van Best en Oirschot toeneemt. Deze groei brengt grote uitdagingen met zich mee. Meer inwoners betekent meer vergunningaanvragen, woningbouw, paspoorten, toezicht en handhaving, een grotere zorgvraag, druk op de bereikbaarheid van dorpen en wijken en meer behoefte aan voorzieningen, zoals scholen, sport en cultuur. Een sterke fusiegemeente - met meer medewerkers en een stevigere begroting - kan beter voldoen aan deze toenemende behoeften. Zo versterken we de leefbaarheid in de wijken en dorpen en behouden we het unieke eigen karakter van deze plekken.
3. Het samenvoegen van beide organisaties zorgt voor een sterke ambtelijke organisatie. Taken worden niet langer door één medewerker uitgevoerd, waardoor de organisatie minder gevoelig is voor verlof, verloop en ziekte. Ook is de organisatie minder afhankelijk van inhuurkrachten. Door te fuseren ontstaat een aantrekkelijkere werkgever, waar het binden, boeien en ontwikkelen van medewerkers belangrijk is.

Inwoners zien ook kansen, maar hebben ook zorgen

In beide gemeenten zijn inwoners actief betrokken bij het onderzoek. In de gemeente Oirschot vulden 791 inwoners een onlinevragenlijst in. In de gemeente Best deden 949 inwoners dit. Daarnaast deelden inwoners hun zorgen en wensen tijdens bijeenkomsten en op de weekmarkten. Inwoners zien duidelijke kansen in een fusie. Ze verwachten dat de organisatie sterker wordt, de dienstverlening verbetert en dat de gemeente meer invloed krijgt op grote opgaven, zoals woningbouw. Ook verwachten inwoners dat voorzieningen behouden blijven of zelfs beter worden. Tegelijkertijd maken inwoners zich ook zorgen over een grotere gemeente. Ze vragen zich af of het dorpsgevoel blijft bestaan en of de dienstverlening dichtbij en toegankelijk blijft. Ze willen een eerlijke verdeling van invloed tussen de kernen en wijken en maken zich zorgen over de mogelijke gevolgen voor hun woonlasten.

Nog 3 raadsbesluiten nodig voor fusie definitief is

Op 1 juli 2025 beslissen de gemeenteraden óf zij een volgende stap in het fusieproces willen zetten. Als beide gemeenteraden positief zijn, wordt in het najaar van 2025 een ‘herindelingsontwerp’ gemaakt. Dit plan beschrijft onder andere hoe de contouren van de nieuwe gemeente eruit gaat zien op thema’s als wonen, zorg en bereikbaarheid en wat de financiële gevolgen zijn van een fusiegemeente.

Inwoners, ondernemers en maatschappelijke partners worden actief bevraagd bij het maken van dit herindelingsontwerp en bij het kiezen van een naam voor de nieuwe gemeente. Zo bouwen we samen aan een sterke, toekomstbestendige gemeente.

Als de gemeenteraden op basis van het herindelingsontwerp een fusie nog steeds verstandig vinden, dan leggen zij dat plan eind dit jaar voor aan de samenleving voor zienswijzen (reacties). Deze zienswijzen worden verwerkt in een zogenaamd herindelingsadvies, dat in maart 2026 aan beide gemeenteraden wordt voorgelegd voor een definitief besluit. Is de fusie dan een feit? Nee, daarna besluiten de provincie en de Tweede en Eerste kamer hier nog over. Als iedereen positief blijft, wordt de nieuwe gemeente per 1 januari 2028 gevormd.

Meer informatie

Bekijk het rapport via www.doemee.gemeentebest.nl (Deze link gaat naar een externe website) en www.doemee-oirschot.nl (Deze link gaat naar een externe website).